Από το βιβλίο “
Τα πράγματα δείχνουν να
ξεκαθαρίζουν.
Το προχθεσινό βράδυ (7 Μάη)
φύγαμε από την κρυψώνα μας στο Γερακάρη και περπατώντας φτάσαμε σύντομα στην
Πατσό πριν τα μεσάνυχτα – κι αυτό παρά το γεγονός ότι το μουλάρι που είχαν
φέρει για το στρατηγό ήταν τόσο αδύναμο που χρειάστηκε να το αφήσουμε πίσω. Ο
στρατηγός αναγκάστηκε να περπατήσει, και περπάτησε μια χαρά χωρίς να μας
καθυστερεί. Φαίνεται πως ο αέρας τούτου του βουνού τον ανανεώνει.
Κρυβόμαστε τώρα σε ένα θαυμάσιο
μέρος που απέχει κάπου τετρακόσια μέτρα από την Πατσό. Κοιμόμαστε σε ένα
πετρόχτιστο καταφύγιο φτιαγμένο στη ρίζα ενός απότομου γκρεμού. Με δέντρα στις
τρεις πλευρές και ένα μεγάλο βράχο πίσω μας δεν θα μπορούσαμε να βρούμε πιο
προφυλαγμένη τοποθεσία.
. . .
Το φαγητό ήταν εξαιρετικό. Μας
φροντίζει μια χαριτωμένη οικογένεια, που, αν και πολύ φτωχή, μας προσφέρει κάθε
τι που έχει. Ο πατέρας (Ευθύμιος Γεωργίου Χαροκόπος) είναι ένας ωραίος
Κρητικός του παλιού-τύπου, και μας λέει ότι από την αρχή της Γερμανικής κατοχής
έχει φροντίσει περισσότερους από εξήντα κυνηγημένους στρατιωτικούς, από τη
Βρετανία και τις αποικίες της, που κρύβονταν από τον εχθρό. Η νεαρή κόρη του
είναι ένα όμορφο κορίτσι με πρόσωπο σαν λεπτοδουλεμένη κέρινη μάσκα – μια μορφή
σαν της «άγνωστης του Seine» – και συνολικά διακατέχεται
από τέτοια φυσική χάρη και γλύκα που σπάνια απαντάται στις ντόπιες γυναίκες.
Πάει ξεμανίκωτη, ξυπόλυτη και φορά ένα μονοκόμματο φόρεμα, με τα μαλλιά της
φτιαγμένα σε δυο μακριές πλεξούδες. Είναι πολύ πιθανό, υποθέτω, πως είναι μόνο
γύρω στα δώδεκά της χρόνια, και καλό θα ήτανε να μη σκέφτομαι το πως θα δείχνει
σε δέκα χρόνια από τώρα. Ο αδερφός της, που τον λένε Γιώργη, είναι ένας όμορφος
νεαρός με ήσυχους τρόπους και βιβλική φυσιογνωμία. Ξέρει λίγα Αγγλικά και μου
έχει πει πως θα ήθελε να έρθει μαζί μας στην Αίγυπτο. Θα τον πάρουμε αν έχει
χώρο το μέσο διαφυγής.
. . .
Μας περιποιήθηκαν τόσο καλά σε
αυτή την κρυψώνα που το απόγεμα αποφασίσαμε να κάνουμε στην οικογένεια ένα
χρηματικό δώρο (μιας και ξέραμε ότι όλη τους η περιουσία ήταν κάτι περισσότερο
από λίγα κατσίκια και μερικά ελαιόδενδρα). Ετσι ο Πάντυ (Πάτρικ
Λη Φέρμορ) κάλεσε το γερο-πατέρα παράμερα. Του θύμισε ότι πιθανότατα θα
παίρναμε το μοναδικό του γιο, το Γιώργη, μαζί μας στην Αίγυπτο, κι έτσι δε θα
έμενε κανείς να τον βοηθά. Θα δεχόταν, τον παρακάλεσε ο Πάντυ, αυτό το
απελπιστικά μικρής αξίας δώρο των λίγων λιρών σε «αντάλλαγμα» του γιου του;
Μα ο γέρος – όπως ίσως να
είχαμε προβλέψει – απλά κίνησε το κεφάλι του, μας ευχαρίστησε για τη σκέψη μας,
και ευγενικά αρνήθηκε. Δεν τον πιέσαμε.
Ο Στρατηγός, που παρατηρούσε
αυτή τη σκηνή με ενδιαφέρον, εντυπωσιάστηκε εξαιρετικά από την άρνηση του
γέρο-άντρα, και είπε κάμποσα γι αυτό σε μένα και τον Πάντυ. Είναι γεγονός πως
καθώς περνούν οι μέρες και συναντά κι άλλους Κρητικούς, συνειδητοποιεί όλο και
περισσότερο τη συμπάθειά τους και την αυτοθυσία τους για εμάς. Δεν πιστεύω ότι
είχε καταλάβει μέχρι τώρα πόσο πολύ μισητοί είναι οι Γερμανοί στο νησί, και
πόσο δημοφιλείς – σε σύγκριση –, παρά
τις απογοητεύσεις και τα προβλήματα, είναι οι Βρετανοί.
Λίγο φαγητό, και συνεχίζουμε
για Φωτεινού.
O Πάτρικ Λη Φέρμορ (ταγματάρχης SOE) και ο Στάνλεϋ Μος
(λοχαγός SOE) σχεδίασαν και ηγήθηκαν της «Απαγωγής του Στρατηγού
Κράιπε», Απρίλης-Μάης 1944, Κρήτη.